Levenscyclusanalyse (LCA) bepaalt de totale milieubelasting van een dienst, product of (deel)proces en wint steeds meer aan belang in o.a. de maakindustrie en bouwsector. Er zijn vandaag heel wat praktische richtlijnen en standaarden die zorgen voor de verankering van LCA als hulpmiddel bij duurzaam bouwen en ontwerpen.
Bij LCA wordt niet enkel de gebruiksfase van een product beschouwd, maar de verschillende levensfasen van ontginning van grondstoffen tot de afvalverwerking aan het einde van de levenscyclus. In die zin zorgt de methodiek voor een betere objectivering van de totale impact van menselijke activiteiten op de leefomgeving.
Een carbon footprint volgens scope 3 is te vergelijken met een LCA die enkel op broeikasgassen zou focussen. Nochtans zal een LCA doorgaans meerdere impactfactoren en levensfasen beschouwen, en is deze per definitie uitgebreider dan een carbon footprint. LCA wordt in veel gevallen ook toegepast voor een product of dienst, terwijl een carbon footprint vaak op organisatieniveau wordt uitgevoerd. De resultaten van de impactberekening van een LCA laten toe een genuanceerd en vollediger beeld te schetsen dat zich niet enkel op de uitstoot van broeikasgassen baseert.
Een milieuproductverklaring (EPD, Environmental Product Declaration) is een gestandaardiseerde manier om het eindresultaat van een LCA te communiceren. Het is een samenvattend document van de kwantificatie van de milieu-impact van een (bouw)product. Het beoogde gebruik van een EPD is het communiceren van wetenschappelijk onderbouwde milieu-informatie voor bouwproducten, met als doel de milieuprestaties van gebouwen te beoordelen. Dit speelt een steeds belangrijkere rol in de certificatie van gebouwen binnen de BREAAM & Leed duurzaamheidskaders. In België is sinds 1 januari 2015 is fabrikant die een milieuboodschap wil aanbrengen op zijn product verplicht om eerst een levenscyclusanalyse laten uitvoeren en die te registreren in een publiek toegankelijke databank. De wetgeving is van toepassing op alle bouwproducten die in België in de handel worden gebracht of op de markt worden aangeboden.
Ook bij grote infrastructuurwerken schenken overheden steeds meer aandacht aan duurzaam aankopen (sustainable purchasing). Zo integreren zij duurzaamheid in hun aankoopbeleid door het mee op te nemen als evaluatie criterium. Dit kan via levenscycluskostenanalyse (LCC) dat dikwijls ook in combinatie met klassieke LCA gebruikt wordt om zowel financiële parameters als milieu-impact mee te kunnen nemen in de beoordeling van de aanbesteding.
Om samen te vatten, de huidige toepassingen zijn vooral te vinden binnen de domeinen van:
‘Groene’ overheidsopdrachten en andere aanbestedingen
Certificatieschema's voor duurzaam bouwen
Ecologisch design
Milieumanagementsystemen
Business-to-business/consumer (B2B of B2C) communicatie
In deze toepassingen, maar ook buiten de bouwsector en maakindustrie, wint LCA aan belang omdat het een beter onderbouwde analyse van duurzaamheid toelaat dan carbon footprint analyses die enkel rekening houden met de milieubelasting door uitstoot van broeikasgassen.